ماجرای مقاله جنجالی درباره ارتباط تریاك و مبتلا شدن به كرونا

به گزارش مین فود در ایام اخیر مقاله ای درباره ارتباط بین مصرف تریاك و مبتلا شدن به كروناویروس در فضای مجازی انتشار یافته بود كه دبیر كارگروه اخلاق در پژوهش وزارت بهداشت با بیان این كه این مقاله دارای ایرادات علمی جدی است، اظهار داشت: هم اكنون، مبحث به دانشگاه علوم پزشكی بم اعلام شده و منتظر اعلام نتیجه بررسی های این دانشگاهیم. دانشگاه فوق طی یك بیانیه و نامه رسمی اعلام نمود به این كار هیچ كد اخلاقی داده نشده و بطور قطع نویسندگان مقاله در مقابل نهادهای قانونی به خصوص كمیته اخلاق در پژوهش دانشگاه و كمیته ملی اخلاق در پژوهش وزارت بهداشت كه بر مبنای قانون، نهاد اصلی رسیدگی كننده به این مورد است، پاسخگو خواهند بود.

به گزارش مین فود به نقل از ایسنا، در ایام اخیر مقاله ای درباره ارتباط بین مصرف تریاک و مبتلا شدن به کروناویروس در فضای مجازی انتشار یافته بود که نویسندگان آن مدعی بودند در دو استان کشور که در آنها مصرف تریاک بالا است، میزان مبتلا شدن به کرونا کمتر است. یکی از نویسندگان این مقاله، عضو هیئت علمی دانشگاه علوم پزشکی بم و دیگری مربی این دانشگاه است. این مقاله به صورت نامه به سردبیر، در نشریه ای با نام coronaviruses انتشار یافته است که نخستین شماره آن در سال ۲۰۲۰ به چاپ رسیده است.
دکتر احسان شمسی گوشکی، دبیر کارگروه اخلاق در پژوهش وزارت بهداشت درباره این مقاله و حواشی اش به ایسنا اظهار داشت: بر مبنای استانداردهای اخلاق در پژوهش، هر فردی هنگامی که بخواهد پژوهشی را انجام دهد، باید از کمیته های اخلاق اجازه بگیرد. این مقاله ای که مورد نظر شماست، به صورت نامه به سردبیر انتشار یافته است؛ یعنی یک پژوهش اصیل که مبتنی بر کار پژوهشی از قبل طراحی شده باشد، نبوده است.
وی اضافه کرد: با عنایت به حساسیت مبحث انتظار می رفته است که نویسندگان مقاله درباره جنبه های اخلاقی این مورد دقت لازم را داشته باشند. گویا خودشان هم نگرانی هایی داشته اند و بنابراین به معاون تحقیقات دانشگاه علوم پزشکی بم مراجعه نموده و خواسته بودند به این کار شناسه اخلاق داده شود، اما دانشگاه از دادن کد اخلاق به این کار خودداری کرده است.
شمسی با بیان این که «نویسنده هر مقاله علمی نسبت به محتوای مقاله خود کاملا مسئول است»، اظهار داشت: از آن جایی که این مقاله به جمعیت قابل توجهی از ساکنان دو استان کشور و به خصوص استان کرمان انگ می زند و اعتیاد به مواد مخدر را موضوعی نرمال و سنتی تشریح می کند، به نظر می آید مرتکب تخلف پژوهشی واضح شده است؛ البته این نظر شخصی من است و اظهارنظر نهایی در این مورد بر عهده کمیته اخلاق در پژوهش دانشگاه علوم پزشکی بم و یا کمیته ملی اخلاق در پژوهش وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی است. بر مبنای قوانین، مقرر است کمیته اخلاق در پژوهش دانشگاه علوم پزشکی بم تشکیل جلسه دهد و این مورد را بررسی کند. ما باید منتظر نتیجه بررسی های دانشگاه بمانیم. در صورتیکه لازم باشد، نتیجه بررسی های دانشگاه علوم پزشکی بم در کمیته ملی اخلاق در پژوهش وزارت بهداشت هم مورد بررسی قرار می گیرد و اگر اقدام بیشتری لازم باشد، توسط وزارتخانه انجام می شود.
دبیر مرکز تحقیقات اخلاق و تاریخ پزشکی درباره وضعیت فعلی پرونده این مقاله، اظهار داشت: هم اکنون، مبحث به دانشگاه علوم پزشکی بم اعلام شده است و منتظر اعلام نتیجه بررسی های این دانشگاه هستیم. دانشگاه علوم پزشکی بم طی یک بیانیه و نامه رسمی اعلام نمود به این کار هیچ کد اخلاقی داده نشده است و بطور قطع نویسندگان مقاله در مقابل نهادهای قانونی به خصوص کمیته اخلاق در پژوهش دانشگاه و کمیته ملی اخلاق در پژوهش وزارت بهداشت که بر مبنای قانون، نهاد اصلی رسیدگی کننده به این مورد است، پاسخگو خواهند بود.
وی درباره ایرادات علمی این مقاله اظهار نمود: نظر کارشناسی خود من این است که در نوشتن این مقاله بسیار بی دقتی شده است و محتوای آن سبب آزرده شدن خیلی از ساکنان دو استان کشور شده است. متاسفانه این مقاله فاقد استانداردهای فنی علمی لازم است و چیزی که در آن بعنوان حقیقت علمی بیان شده است، از لحاظ علمی مورد قبول نیست. این مقاله از لحاظ روش شناسی هم گرفتار مشکلات جدی است و داده های آن مورد قبول نیست.




منبع: minfood.ir