۲۵ هزار بیمار در فهرست انتظار پیوند عضو

ایران؛ دیار نفس

طرح جدید ˮایران، دیار نفسˮ جدیدترین طرح انجمن اهدای عضو در امتداد نهادینه سازی هرچه بیشتر فرهنگ اهدای عضو در جامعه است که با اهداف یادبود فرشتگان ماندگار اهداکننده عضو و تقدیر از خانواده های نوعدوست آنها، ارتقای آگاهی جامعه و تقدیر و تشکر از تیم های تخصصی اهدا و پیوند اعضای کشور با مشارکت نهادهایی از جمله انجمن اهدای عضو ایرانیان، مرکز مدیریت پیوند وزارت بهداشت،  صدا و سیما،  معاونت مطبوعات وزارت ارشاد و سازمان های مرتبط شهرداری های تهران و کلان شهرهای ایران انجام می شود.

به گزارش مین فود به نقل از ایسنا، در پزشکی دو نوع مرگ وجود دارد. مرگ قلبی (مرگ رایج) که ۹۹ درصد مرگ ها را در جهان شامل می شود و مرگ مغزی که یک درصد مرگ ها را شامل می شود و فرصت استثنایی است برای خانواده که با تصمیمی صحیح، بتواند از مرگ عزیز برای او جاودانگی، ثواب و صدقه جاریه و نامی نیک تر بیافریند.

مرگ مغزی نیز مانند مرگ معمولی، نوعی مرگ و غیر قابل برگشت است؛ با این تفاوت که به سبب اکسیژن رسانی مصنوعی توسط دستگاه، حرکات قفسه سینه شبیه به تنفس و ضربان قلب وجود دارد که حداکثر تا ۱۴ روز به این دستگاه جواب می دهد و فرصتی است برای تصمیم سرنوشت ساز خانواده برای اهدای عضو، مرگ مغزی از نظر ظاهری حالتی مشابه دارد به نام کما؛ با این تفاوت که در کما سلول های مغزی سالم هستند و مشکل در اختلال عملکرد آنهاست ولی در مرگ مغزی سلول ها بطور کامل از بین رفته اند و غیرقابل بازگشتند.

در وضعیت مرگ مغزی، خانواده دو راه بیشتر ندارند؛ یا خاکسپاری ۸ ارگان (۲ کلیه، ۲ ریه، کبد، قلب، روده، لوزالمعده) و یا اهدای عضو و نجات جان ۸ انسان؛ چونکه اعضای افراد مرگ مغزی، تنها راه نجات بیماران نیازمند به پیوند فهرست های انتظار است. هر فرد مرگ مغزی همین طور با اهدای ۱ تا ۵۳ نسج (مانند قرنیه، دریچه قلب، تاندون و...) می تواند ۱ تا ۵۳ نفر را از معلولیت برهاند.

در ایران سالانه حدود ۵ تا ۸ هزار نفر جان خودرا با مرگ مغزی از دست می دهند که نیمی از آنان (حدود ۳هزار نفر)، اعضای قابل پیوند دارند؛ ولی متاسفانه نهایتا ۱۰۰۰ خانواده (یک سوم) راضی به اهدای عضو می شوند و دو سوم خانواده ها با عدم رضایت خود، سبب خاکسپاری بیش از ۷۰۰۰ عضو قابل پیوند در سال می شوند. همین طور در ایران، بیش از ۲۵۰۰۰ بیمار نیازمند پیوند در فهرست های انتظار اعضای مختلف وجود دارند که متاسفانه روزانه ۷ تا ۱۰ نفر از آنان (هر دو تا سه ساعت یک نفر)، به سبب نرسیدن عضو پیوندی فوت می کنند (بالغ بر سالی ۳ هزار نفر) سالانه به سبب عدم رضایت خانواده ها، ۷۰۰۰ عضو پیوندی خاکسپاری می شود و از جانب دیگر ۳۰۰۰ بیمار نیازمند، فوت می کنند؛ این یعنی آنکه اگر فقط نیمی از اعضای خاکسپاری شده به این بیماران می رسید، هیچ بیمار نیازمندی در فهرست انتظار فوت نمی کرد.

مهمترین دلیل عدم رضایت خانواده به اهدای عضو، عدم باور برگشت ناپذیری مرگ مغزی و عدم شناخت آن بعنوان مرگ قطعی و نهادینه نبودن فرهنگ اهدای عضو در جامعه است. در دنیا، حدود ۲۰ دلیل برای عدم رضایت به اهدای عضو وجود دارد که با اهمیت ترین آنها در دنیا، عدم باور و پذیرش مرگ مغزی بعنوان مرگ(به دلیل وجود حرکات قفسه سینه و ضربان قلب) و انتظار معجزه و برگشت و دیگری عدم آگاهی از نظر و تمایل متوفی در مورد اهدای عضو است.

از این رو فرهنگسازی در دو مقوله "مرگ مغزی= مرگ" و "تشویق به دریافت کارت اهدای عضو"، از با اهمیت ترین معیارهای موفقیت در این مقوله سیستم سلامت و نجات جان بیماران است. در ایران نیز مانند خیلی از کشورهای دنیا، کارت اهدای عضو، جنبه قانونی ندارد و فقط اعلام نظر هر فرد به اطرافیان در مورد تمایل او به اهدای عضو بعد از مرگ است؛ و حتی با داشتن کارت اهدای عضو، باز هم باید در صورت وقوع مرگ مغزی از خانواده رضایت گرفت.

کارت اهدای عضو، با وجود نداشتن وجهه قانونی، در ستاندن تصمیم خانواده به اهدای عضو عزیزشان در آن لحظات بحرانی بسیار موثر است؛ به نحوی که خانواده هایی که مرگ را پذیرفته اند، در صورت رویت کارت عزیزشان، بیش از ۹۵ درصد رضایت به اهدای عضو می دهند و در صورت عدم وجود کارت، کمتر از ۵۰ درصد.

از روش های دریافت کارت اهدای عضو می توان به ارسال کد ملی به سامانه پیامکی ۳۴۳۲، مراجعه به سامانه ملی دریافت کارت اهدای عضو به آدرس www.ehdacenter.ir، مراجعه حضوری به شعب انجمن اهدای عضو ایرانیان در کشور، مراجعه حضوری به واحدهای اهدای عضو استانها و غرفه های صدور کارت اهدای عضو که به مناسبت های مختلف دایر می شود، اشاره نمود.

انجمن اهدای عضو ایرانیان، تنها سمن مختص اهدای عضو سیستم سلامت ایران می باشد که مسئولیت فرهنگ سازی اهدای عضو، یکی از پنج سرفصلی است (فرهنگ سازی، مددکاری خانواده های اهداکننده، آموزش تیم های تخصصی، پژوهش و کمک به طراحی و اجرای طرح های زیرساختی) که رسما از جانب وزارت بهداشت به این مجموعه، تفویض شده است. این انجمن با کمک و همراهی نیروهای داوطلب مردمی (سفیران اهدای عضو)، در امتداد نهادینه سازی فرهنگ معنوی اهدای عضو، طرح های مختلفی را اجرا نموده که از آن جمله می توان به راه اندازی برنامه دریافت کارت اهدای عضو در کشور، بوسیله طراحی سامانه الکترونیک و پیامکی و همین طور نهادینه سازی آیین بزرگداشت و تقدیر از خانواده های بزرگوار و جانبخش اهدای عضو، در قالب مراسمی مانند جشن نفس، ضیافت نفس، هفته نفس و... اشاره نمود.

طرح جدید "ایران، دیار نفس" تازه ترین طرح این انجمن در امتداد نهادینه سازی هرچه بیشتر فرهنگ اهدای عضو در جامعه است که با اهداف یادبود فرشتگان ماندگار اهداکننده عضو و تقدیر از خانواده های نوع دوست ایشان، ارتقای آگاهی جامعه و تقدیر و تشکر از تیم های تخصصی اهدا و پیوند اعضای کشور با مشارکت نهادهایی همچون انجمن اهدای عضو ایرانیان، مرکز مدیریت پیوند وزارت بهداشت، صدا و سیما، معاونت مطبوعات وزارت ارشاد و سازمان های مرتبط شهرداری های تهران و کلانشهرهای ایران برگزار می گردد.

نام این طرح توسط استاد دکتر ایرج فاضل که در ۳۱ اردیبهشت سال ۱۳۶۸، با ستاندن اولین فتوای شرعی مجاز بودن اهدای عضو از افراد مرگ مغزی از حضرت امام خمینی(ره) و رفع ممنوعیت شرعی، ملقب به پدر اهدای عضو گردید، پیشنهاد شد. علت نامگذاری روز ۳۱ اردیبهشت به روز اهدای عضو در تقویم ایران نیز به همین مناسبت است.





منبع: مین فود